اگر تا به حال گذرتان به دنیای برنامه نویس ها و کد نویسی افتاده باشد، حتما واژه GitHub را شنیده اید و برایتان سوال پیش آمده است که گیت هاب چیست؟ در دنیای امروز برنامه نویسان به نوشتن کدهای اپن سورس یا منبع باز علاقه زیادی نشان می دهند و دوست دارند کدهایی که نوشته اند را با دیگران به اشتراک بگذارند. از طرف دیگر نوآموزان برنامه نویسی نیز به دنبال منبعی هستند که بتوانند از طریق آن کدهای آماده را دانلود یا اشکالات خود را برطرف کنند. گیت هاب ( GitHub ) همان جاییست که همه این افراد را به هم وصل می کند و یک دهکده کوچک برای علاقه مندان به کدهای کامیپوتری به وجود می آورد. اگر دوست دارید بیشتر با این دهکده آشنا شوید تا انتهای این مطلب با آی وحید همراه باشید.
گیت هاب چیست؟
اگر بخواهیم یک تعریف ساده و عمومی از این پلتفرم ارائه دهیم باید بگوییم که GitHub یک وب سایت و سرویس مبتنی بر ابر است که به توسعه دهندگان و برنامه نویسان کمک می کند که کدهای خود را ذخیره و مدیریت کنند. همچنین بستری برای ایجاد تغییرات در کد توسط افراد دیگر یا ردیابی و کنترل آن فراهم کرده است. همان طور که از نام این پلتفرم مشخص است گیت هاب از دو بخش گیت و هاب تشکیل شده که دو اصل اساسی مرتبط با آن را تشکیل می دهند. پس پیش از هر چیز بهتر است این دو اصل یعنی ورژن کنترل و گیت را بشناسید.
ورژن کنترل ( Version Control )
ورژن کنترل به توسعه دهندگان کمک می کند که تغییرات ایجاد شده در کد یک پروژه نرم افزاری را ردیابی و مدیریت کنند. همان طور که می دانید در کدهای Open Source هر فردی می تواند تغییراتی را به وجود آورد و بخشی را به آن اضافه یا از آن حذف کند. این موضوع در پروژه های کلان اپن سورس دردسرساز است و می تواند امنیت یا عملکرد آن ها را به مخاطره بیندازد. به همین دلیل پروژه های کنترلی به عنوان یکی از اصول اساسی در GitHub تعریف شده اند.
به عنوان مثال وردپرس را به عنوان یکی از بزرگ ترین سیستم های مدیریت محتوای منبع باز در نظر بگیرید. تصور کنید که یکی از توسعه دهندگان بخواهد یک بحش خاص از کد وردپرس را دست کاری کند و آن را به نحوی تغییر دهد. اگر این تغییرات روی کد منبع اصلی و رسمی ایجاد شوند همه وب سایت هایی که از وردپرس استفاده می کنند با مشکل مواجه خواهند شد. در واقع با استفاده از ورژن کنترل توسعه دهندگان می توانند هر تغییری که دوست دارند در کد اصلی اعمال کنند و اگر این تغییر مفید بود و جواب داد، کنترل کنندگان آن را به کد رسمی اضافه خواهند کرد.
اما منظور از تغییر کد در GitHub چیست؟ به طور کلی برنامه نویسان از طریق دو مرحله انشعاب ( Branching ) و ادغام ( Merge ) یک کد را تغییر می دهند. در مرحله اول یعنی انشعاب بخشی از کد منبع کپی می شود و توسعه دهنده هر تغییری را که دوست دارد در آن به وجود می آورد. این تغییرات به کپی کد اعمال می شوند، پس هیچ تاثیری بر روی بقیه پروژه نخواهند داشت. بعد از اعمال همه تغییرات مورد نظر زمانی که شخص مطمئن شد که کد به درستی کار می کند می تواند آن را در منبع اصلی ادغام کند تا سایرین نیز از آن استفاده کنند. البته پس از مرحله ادغام این تغییرات ردیابی می شوند و در صورت لزوم همه چیز به حالت قبل برمی گردد.
گیت ( Git ) چیست؟
گیت یک سیستم ورژن کنترل اپن سورس خاص است که در سال 2005 توسط لینوس تووالدز ساخته شد. این سیستم یک پایگاه توزیع شده است؛ به این معنا که کل پایگاه داده مربوط به کدها و تاریخچه آن ها در کامپیوتر هر کاربری در دسترس است و می توانند به آسانی آن ها را انشعاب دهند یا ادغام کنند. این همان سیستمی است که در شرکت های برنامه نویسی نیز برای به اشتراک گذاری کدهای نوشته شده بین تیم کدنویسی شرکت استفاده می شود.
پس بالاخره گیت هاب چیست؟
اکنون که با اصول GitHub آشنا شدید می توانیم به جزئیات بیشتری به شما توضیح دهیم که گیت هاب چیست و سپس به کاربردهای آن بپردازیم.
GitHub شرکتی است که یک سرویس میزبانی کدهای منبع Git مبتنی بر فضای ابری ارائه می دهد؛ استفاده از گیت در این پلتفرم باعث شده است که افراد و تیم ها نه تنها در یک شرکت که در سرتاسر جهان بتوانند به کدهای یکدیگر دسترسی داشته باشند و از همکاری با دیگران استفاده و لذت ببرند.
رابط کاربری گیت های بسیار کاربرپسند طراحی شده است و به همین دلیل برنامه نویسان مبتدی نیز می توانند به راحتی از آن استفاده کنند؛ در واقع در این فضا دیگر نیازی به دانش فنی یا استفاده از کدهای خط فرمان موجود در فضای گیت نیست و همه چیز با کلیک بر روی المان های گرافیکی امکان پذیر خواهد بود. نکته مهم اینکه کاربرد گیت هاب ( GitHub ) تنها اشتراک گذاری کدهای منبع نیست و افراد می توانند از آن برای مدیریت هر نوع پروژه ای مانند نوشتن یک کتاب توسط نویسندگان یا ویرایشگران مختلف نیز استفاده کنند.
مزیت های استفاده از GitHub
شاید برایتان سوال پیش آمده باشد که مزیت های استفاده از GitHub چیست و چه چیز باعث می شود که برترین کدنویسان در سراسر جهان کدهای خود را در این پلتفرم و نه جای دیگر به اشتراک بگذارند. در ادامه این بخش تعدادی از این مزایا را مطرح خواهیم کرد.
- هرکسی می تواند تنها با داشتن یک ایمیل در گیت هاب ثبت نام کند
- کدها به صورت کاملا رایگان و برای عموم در دسترس هستند
- بستری بسیار ساده و عالی برای اشتراک گذاری کدهای برنامه های اپن سورس فراهم شده و به همین دلیل هر روز توسعه دهندگان بیشتری به دنیای نرم افزارهای آزاد می پیوندند
- امکان پیاده سازی انواع برنامه های مدیریت کسب و کار برای کنترل اعضای تیم یا تامین امنیت پروژه ها وجود دارد
- امکان ارتباط برنامه نویسان با یکدیگر و پاسخگویی به سوالات وجود دارد
- می توانید کدهای پروژه های درسی خود را در گیت هاب قرار دهید تا برای همیشه به آن ها دسترسی داشته باشید
- اگر به دنبال یک پیشنهاد برای بهینه سازی کد یا رفع یکی از مشکلات آن هستید گیت هاب بهترین گزینه برای شما است
- این پلتفرم یک رزومه آنلاین برای برنامه نویسان است؛ هر شخص پروفایل مخصوص به خود را دارد و می تواند همه پروژه های مستقل یا تغییراتی که در کدهای دیگران انجام داده است را در رزومه خود قرار دهد.
- اعضای تیم برنامه نویسی می توانند از سراسر جهان بر روی یک پروژه کار کنند و آن را به نتیجه برسانند
- کلیه سوابق و تغییرات پروژه ها نگهداری می شوند و در هر لحظه ای شما می توانید پروژه را به حالت قبل برگردانید
- امکان ایجاد کانال های خصوصی برای ارتباط با تعداد خاصی از برنامه نویسان و جلوگیری از دسترسی دیگران وجود دارد.
مفاهیم اصلی در گیت هاب
برای اینکه بتوانید با فضای این پلتفرم به صورت حرفه ای تر کار کنید و به همه امکانات آن دسترسی داشته باشید بهتر است بدانید که مفاهیم اصلی در گیت هاب چیست. در این بخش در خصوص این مفاهیم و کاربرد هریک توضیح می دهیم.
Repository
Repository یا انبار در واقع محل دخیره سازی همه کدها و فایل های مربوط به یک پروژه است. در فضای گیت هاب ( GitHub ) هر پروژه ای که شما ایجاد می کنید ریپوزیتوری مخصوص خود با URL مجزا دارد که برای همیشه از فایل های شما نگهداری می کند.
Fork
فورک در واقع نوع پیشرفته تر و قابل اطمینانی از انشعاب است که می تواند به شما کمک کند از کدهای موجود برای ساخت پروژه های خود استفاده کنید. در واقع اگر کدهای مورد نیاز شما قبلا توسط شخص دیگری نوشته شده اند تنها کافی است از طریق Repository انشعابی از آن را دریافت کنید و متناسب با نیاز خود تغییراتی را در آن به وجود آورید. اکنون اگر دوست داشته باشید می توانید کد جدید را به عنوان یک پروژه جدید در ریپوزیتوری جداگانه منتتشر کنید. در آینده اگر توسعه دهندگان کد آماده تصمیم گرفتند که پروژه خود را بر اساس تغییرات شما به روز رسانی کنند می توانید به راحتی آن را به ریپوزیتوری خود اضافه کنید.
Commit
هر تغییری که شما در کدها ایجاد می کنید نوعی Commit است؛ از طریق کامیت می توانید توضیح دهید که هدف شما از تغییر در این پروژه از گیت هاب چیست و فواید یا دلایل آن را بیان کنید.
درخواست Pull
زمانی که شما تغییری را در یک کد منبع باز ایجاد می کنید و به اهداف مورد نظر خود می رسید، ممکن است دوست داشته باشید آن را در پروژه اصلی نیز اعمال کنید. با ارسال یک Pull Request می توانید این درخواست خود را برای برنامه نویسان اصلی ارسال کنید. با این کار آن ها تغییرات شما را می بینند و در صورت نیاز آن را در کد منبع اعمال می کنند.
برای استفاده از گیت هاب چه کنیم؟
استفاده از گیت هاب بسیار ساده است و به لطف رابط کاربری بسیار ساده شما می توانید به راحتی به کدهای همه برنامه نویسان مورد علاقه خود دسترسی داشته باشید. در ابتدای کار باید یک حساب GitHub ایجاد کنید که کاملا ساده است و با چند کلیک به صورت کاملا رایگان ساخته می شود. اکنون می توانید زبان های برنامه نویسی مورد علاقه خود را مشخص کنید و افرادی را که به دنبال آن ها می گردید بیابید و از کدهای آن ها در پروژه های خود بهره ببرید.
جمع بندی
در این مطلب تلاش کردیم که به طور خیلی ساده به شما توضیح دهیم که گیت هاب ( GitHub ) چیست و استفاده از آن چه مزیت هایی دارد. این پلتفرم بسیار گسترده است و امکانات متعددی را در اختیار شما قرار می دهد. اگر اکنون در حوزه برنامه نویسی فعالیت می کنید و دوست دارید با افراد هم سطح یا بالاتر از خود در جهان آشنا شوید این شبکه اجتماعی بهترین گزینه است. همچنین برای محک زدن مهارت های کد نویسی خود یا پیدا کردن پاسخ سوالاتتان نیز می توانید به آن سر بزنید.
